Yaz mevsiminin en sıcak günlerini yaşıyoruz. İhtiyaç duyulan en önemli gıda maddeleri içecekler ve özellikle su. Ramazan dolayısıyla sanırım suyun kıymetini bir kez daha çok iyi anlamış olduk. Su, sadece canlılar için değil bazı cansız varlıklar içinde oldukça önemlidir. Örneğin, evlerimizi yaptığımız, içinde ömrümüzü geçirdiğimiz mekânların malzemesi beton gibi.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kuruluşu ile beraber devletin yaşadığı en büyük problemlerden biri imar ve iskândır. Maddi ve teknik imkansızlıklar, şehirleşme önündeki en büyük engellerdendir. Engeller aşılıp, imar ve iskân işleri başlayınca, farkında olmadan veya ihmalden, büyük eksikliklerde beraberinde büyümeye başlamıştır. Bu eksikliklerin cezasını milletçe birçok depremde yaşadık, bedellerini hep beraber ödedik. Elimizden geldiği, dilimizin döndüğü kadar mevcut yapı stoku ve yeni inşa edilen yapılar için eksiklikleri ve çözümleri dile getirmeye çalışıyoruz.
Yaz mevsimindeyiz ve ilimiz için özellikle gündüz saatlerinde beton dökümü ve bakımı için anormal hava şartları geçerlidir. Bu hava şartlarından etkilenecek en önemli yapı malzemesi betondur. Bir beton ne kadar iyi imal edilse de, bakım şartları uygun olmadığı zaman, gerçek dayanım hiçbir zaman beklenilen dayanımla aynı olmayacaktır! Bir insan nasıl sıcak havalarda daha fazla su ihtiyacı içinde ise betonda istenilen dayanıma ulaşması için daha fazla sulanma ihtiyacı içerisindedir. İlimizde bu konuda yaşanılan büyük eksikliklerin son bulması için bir kez daha (maalesef son olmayacağını da farkındayım!) gerekli bilgileri, açık bir şekilde tekrarlamanın yararlı olacağı kanaatindeyim.
Betonun sulanmasına (kürüne) gerek var mıdır?
Beton; su, çimento, kum ve çakıldan oluşmaktadır. Su ve çimento birbiri ile reaksiyona girmekte ve bu reaksiyon sonucu ısı açığa çıkmaktadır. Eğer betonun bünyesindeki bu ısı düşürülemezse, betonun içindeki suyun buharlaşmasına neden olacak ve beton dayanımı düşük olacaktır. Betonun soğuması ve istenilen dayanıma erişmesi için mutlaka prizini alıp sertleştikten sonra sulanması gerekir.
Betonun her mevsimde sulanması gerekir mi?
Betonun dökülebilmesi için uygun şartlar oluşmuş ve beton dökülmüşse mutlaka kür edilmesi de gereklidir. Özellikle sıcak havalarda kür süresi daha uzun tutulmalıdır.
Gün içerisinde hangi vakitlerde beton sulanmalıdır?
Beton numuneler kür havuzunda 24 saat ve 28 gün boyunca bekletildiklerine göre betonun sulanması için bir vakit sınırı yoktur. Ancak öğle vaktinde yapılacak sulamada suyun önemli bir kısmı buharlaşacaktır. Ayrıca sulu bir ortamda kalıpçıların çalışması zorlaşacağından sabah ve akşam vakitlerinde betonun sulanması tavsiye edilmektedir. Bu tavsiye öğlen sulanmayacağı anlamına gelmemektedir.
Bir inşaatta kür işlemi için ne kadar su kullanılmalıdır?
Beton çim sular gibi sulanmamalıdır. Bu miktarı, su beton yüzeyinden buharlaşmadan betonun ısısını düşürecek şekilde tespit etmek gerekir. Sulama işlemi, işin ehli personel tarafından yapılmalıdır veya işi yapacak personel konu hakkında bilgilendirilmeli ve eğitilmelidir.
Sadece döşemeyi sulamak yeterli midir?
En önemli yanlış uygulamalardan biri de sadece döşemenin sulanmasıdır. Döşeme gibi, kolon, perde ve kiriş elemanlar da betondan yapılmıştır ve bu elemanlarda döşeme betonu ile aynı özelliktedir. Mutlaka ve mutlaka yeni imal edilmiş döşemenin hem altı hem de üstü beton ısısı düşürülene kadar sulanmalıdır. (Üzülerek ifade etmek isterim ki, Elazığ da bu uygulamanın neredeyse hiç yapılmadığından emin olabilirsiniz. Döşemenin alt kısmında yani ara katta herhangi bir sulama (kür) işlemi yapılmamaktadır.)
Kür işlemine ne kadar süre devam etmek gerekir?
Standartlarda minimum sürelere belirlenmiştir. Ancak bu süreleri, ortam sıcaklığı, çimento dozajı, yapı ve taşıyıcı eleman türü, çimento çeşidi, rüzgar ve nem gibi birçok faktör etkilemektedir. Dolayısıyla gerçek yapı ile numuneler arasındaki farkı en az düzeye indirecek şekilde kür işlemi uygulanmalıdır. Bu süre konut tipi bina inşaatları için, her bir katta 21 günden az olmayacak şekilde tavsiye edilmektedir.
İnşaatta kür işlemi uygulanmazsa ne olur?
Beton dayanımı en az %40 azalır. Bu oran, maddi ve manevi zarar demektir. Bu oran, milli servetten kayıp demektir.
Kür işlemi kaba yapıda hangi elemanlara uygulanmalıdır?
Kür işlemi, temel altı pas payı betonu ile başlar. Her kattaki beton elemanlar kür işlemine tabi tutularak devam eder. Ayrıca harç kullanılan bütün duvarlara, ince ve kaba sıvalara kür işlemi uygulanmalıdır. Bu durum, şu anlama gelmektedir: Kaba inşaat bitene kadar kür işlemi devam etmelidir. Çimento kullanılan her malzeme sulanmak zorundadır.
Bu konuda yapı denetim firmalarına büyük görev düşmektedir. Lütfen betonun kürü konusunda sorumlu davranalım…
Önemsenmeyen, detay gibi, ayrıntı gibi hatta gereksiz gibi görünen durumlar, sonun başlangıcı olabilir. Önemsememe hastalığından kurtulalım. Önemseyelim…
Comments by Doç.Dr. Kürşat Esat ALYAMAÇ
MEZUNİYET KUTLAMASI 2016
Faruk'um çok teşekkür ederim. Başarılı ve mutlu bir ...
MEZUNİYET KUTLAMASI 2016
Çok teşekkür ederim kardeşim. Çalışmalarında ...
MEZUNİYET KUTLAMASI 2016
Çok kıymetli kardeşim, mesleğimizi hep beraber çok ...